اگر كمي به عقب برگرديم- مثلا حدود پنج دهه پيش- و سال هاي طلاييِ اعتراض و موسيقيِ راك را مرور كنيم؛ مي بينيم كه هيچ كس به «سادگي» باب ديلن تبديل به اسطوره و شمايلِ سده پيش نشد. اما اين «سادگي»، اصلا به معنيِ راحتي نيست؛ ديلن فارغ از همه پيچيدگي ها و تكنيك ها و قوانينِ موزيسين هايِ هم دوره اش بود. او با يك گيتار آكوستيكِ ساده و سازدهني اي كه با آن شيوه منحصر به فرد، جلوي دهان اش نگه مي داشت، تنها و بي هيچ ترسي، روي صحنه بزرگ مي آمد، مي زد و مي خواند. تازه وقتي هم كه شروع مي كرد به زدن و خواندن، چندان به قواعد و اصولِ اجرا پاي بند نبود؛ گاهي موقع اجرا صدايش مي گرفت و به راحتي سينه اش را صاف مي كرد، يا مثلا احساس مي كرد گيتارش آن جوري كه مي خواهد كوك نيست، انگار نه انگار كه روي صحنه و در حال اجرا است، وسط اجراي ترانه، طنازانه و ساده انگارانه، مي ايستاد و سازش را كوك مي كرد. روي صحنه خودش بود و شعرهايِ افسون كننده اي كه مناسبِ حال و روزِ جماعتِ معترض به دولت مردان و عمل كرد جنگ طلبانه آن ها و همچنين سرزنش كننده هايِ دهه 1960 آمريكا نوشته بود. چهره ظريف و دخترانه او اصلا به صدايِ چپ كوك و تا حدي تو دماغي اش نمي آمد. جاني كش- موزيسين راك اند رولِ هم دوره و تقريبا هم سبك و سياق اش- دست كم به سر و وضع ظاهري و فرم مويش مي رسيد، يا الويس پريسلي با حركاتِ موزون و منحصر به فرد اغوا كننده اش هوش از سر تماشاگران مي ربود، اما بابي فقط خودش بود و سازش، به جز اين كه تازه صدا مخملي هم نبود!
باب ديلنِ شصت و هفت ساله، با نامِ مذهبيِ رابرت آلن زيمرمن (او يهودي-آمريكايي است)، آخرين بازمانده از اسطوره مرداني است كه به شدت مي خواستند خودشان باشند. اما تاريخ، بي رحمانه چهره دروغينِ هويت اصيلِ قهرماني را نشان شان داد. باب تقريبا آخرين نفر بود. بعدش دوره شد دوره «گروه». «بيتل ها» آمدند و «رولينگ استونز» و «پينك فلويد». و اين تغييرِ هويت، آن چنان تعميم پذير به كلِ اجتماع بود كه سام پكين پا، كارگردانِ ياغي مسلك و هم كيشِ ديلن، از موسيقي (ترانه مشهور و محبوب «كوبيدن به درهاي بهشت») و شمايل او در «پت گارت و بيلي كيد»- فيلمي كه به عنوان وداعِ غم انگيزِ پكين پا با وسترن و قهرمانِ اسطوره غرب ازش ياد مي شود- استفاده كرد. ديلن در فضايِ تكرار نشدنيِ اوايل دهه 1960 به سرعت اوج گرفت و به همان سرعت خاموش شد. اما حالا كه برمي گرديم و دوباره نگاه مي كنيم، مي بينيم كه هنوز هم تاريخ با تكرار خود-شروع جنگ عراق به جاي ويتنام آن موقع و بازخوانيِ ترانه هاي ضد جنگ ديلن- تنها او را در حد و اندازه شمايلِ يك قهرمان مي شناسد.

٭عنوان مستند مشهوري كه دي. اي پين بيكر از كنسرت و تورِ 1965 باب ديلن در انگلستان ساخته است.

منبع: هفته نامه همشهري جوان شماره 167

برنامه مثلث شيشه اي را با اين سر و شكل و شيوه گفت و گو دوست ندارم اما شب گذشته عليرضا زرين دست مهمان برنامه بود و دو سه جمله گفت كه مي خواهم بدهم با خط خوش و درشت برايم بنويسند شان و آن ها را قاب بگيرم و آويزان كنم به ديوار مقابل ميز اتاق ام.
رضا رشيد پور كه تا الان ثابت كرده استادي است براي خودش در فرصت سوزي، يكي از همين سؤال هاي بي رمق و كليشه ايش را پرسيد:«اگر بخواهيد از ميان قشرهاي مختلف سينمايي، يكي شان را انتخاب كنيد و از آن ها قدر داني كنيد، آن قشر كدام است؟» (نقل به مضمون) زرين دست آن قدر غيرقابل پيش بيني جواب را داد كه ثابت كرد هنوز هم مي شود اميدوار بود كه اگر كسي نخواهد برنامه اش خوب و متفاوت باشد و در اين جهت تلاشي نكند و فقط براي رفع تكليف كارمندي چيزي بفرستد روي آنتن، بازهم مهمان برنامه مي تواند با خودش بودن و از جنسِ خود پاسخ دادن، دو سه چيز دندان گير نصيب بينندگانِ بي نوا كند!
زرين دست پاسخ داد:« از آپاراتچي هاي سينما تشكر مي كنم و دست شان را مي فشارم، چون آن ها هستند كه وظيفه شان تنظيم نور سينماست و از آن ها خواش مي كنم كه هيچ وقت نور سينما را كم نكنند».
جواب انقدر غافل گير كننده بود كه باعث شد رشيدپور چند دقيقه اي سكوت كند تا آن را كاملا درك و هضم كند. فقط همين يكي هم نبود. استاد در مقابل اين حسن ختامِ لوس و هميشگيِ رشيدپور كه مي گويد مهمان اش براي بينندگان چه توصيه اي دارد گفت:«ازشان مي خواهم توي نور خوب زندگي كنند، چون توي نور خوب همه چيز مشخص است و هم ديگر را بهتر مي بينيم»! (نقل به مضمون). متأسفانه رشيدپور مثل هميشه نكته اين جواب ظريف و هوشمندانه را نگرفت و باز شروع كرد به هجي كردن و ترانسليتِ جمله اي فارسي براي بيننده فارسي زبان كه خيلي واضح و روشن از زبان مهمان برنامه گفته شد!
واقعا خداوند چقدر بايد يك مجري تلويزيون را دوست داشته باشد كه به رغم همه اين فرصت سوزي هايش و نداشتن سرسوزني تلاش براي جذاب تر كردن برنامه اش، بازهم مهمان هاي خوبي براي او نازل مي كند؟!
دست آخر هم زرين دست، طنازانه، براي برنامه رشيدپور آرزو كرد كه برنامه «شيشه اي» اش هرچه زودتر به «كريستال»ي تبديل شود!
...
پي نوشت:
يك هفته اي مي شود، علاوه بر صفحه سينما جهان هفته نامه همشهري جوان، مسؤوليت صفحه موسيقي اش را هم برداشته ام. هنوز آزمايشي است، تا ببينيم چقدر مي توانيم پيش برويم؟ ازبچه هاي سايت ما، صوفيا و جواد هم دارند به شكل گرفتن اين صفحه موسيقي كمك مي كنند. تا ببينيم چه مي شود؟

اين ترجمه اي است از ترانه مسحور كننده «ماهِ خرمن/ Harvest Moon» با اجراي نيل يانگ كه سارا پولي، به بهترين شكل ممكن ازش در «دور از او» استفاده كرده. گذاشتم اش اين جا، شايد شما هم مثل من اسيرِ آن فصلِ غمگين اما صبورانه و آرامِ نقل مكانِ لارا، نه، ببخشيد! فيونا (جولي كريستيِ بزرگ) به آسايشگاهِ بي رحمِ مدوليك باشيد؛ درست آن جايي كه گرنت و فيونا اين ترانه را گذاشته اند و دارند با آن آرام آرام مي رقصند. فقط كاش ترجمه خوبي ارائه داده باشم. اين را جواد رهبر عزيز مي تواند بگويد.

«ماهِ خرمن» Harvest Moon

كمي نزديك تر بيا / Come a little bit closer
ببين چي مي گم / Hear what I have to say
مثه خواب بچه ه / ا Just like children sleepin 
مي تونيم اين شب رو تو رؤيا بگذرونيم /  We could dream this night away

اما ماهِ كامل بالا آمده /  But theres a full moon risin
بيا بريم توي روشنايي اش برقصيم /  Lets go dancin in the light
ما مي دونيم كه كجا موسيقي گذاشتن / We know where the musics playin
بيا بريم بيرون و شب رو حس كنيم /  Lets go out and feel the night

چون من هنوز دوست دارم /  Because Im still in love with you  
و مي خوام دوباره رقصت رو تماشا كنم / I want to see you dance again
چون من هنوز دوست دارم / Because Im still in love with you
توي اين ماهِ خرمن/ On this harvest moon

وقتي با هم غريبه ايم /  When we were strangers
من تو رو از دور مي پام /  I watched you from afar
و وقتي با هميم /  When we were lovers
تو رو با تموم وجود دوست دارم /  I loved you with all my heart

اما حالا ديگه دير شده /  But now its gettin late
و ماه مي خواد بالا بياد /  And the moon is climbin high
من مي خوام جشن بگيرم  / I want to celebrate
درخشيدن اون رو توي چشماي تو /  See it shinin in your eye

چون من هنوز دوست دارم  / Because Im still in love with you
مي خوام دوباره رقصت رو تماشا كن / م I want to see you dance again
چون من هنوز دوست دارم /  Because Im still in love with you
توي اين ماهِ خرمن /  On this harvest moon